We berichtten al eerder over de veranderingen die eind 2017 in Zuid-Afrika werden ingezet. Tijdens een ANC-congres kondigde Jacob Zuma toen aan om de toegang tot universiteiten gratis te maken. Het was een antwoord op de lange studenten protesten voor gratis hoger onderwijs. Zuma werd echter niet herkozen als ANC-leider en schoof daarmee de uitvoering van dit besluit door op het bordje van de nieuwe president en zijn regering.
Naast het opheffen van het collegegeld werden ook de criteria voor het inkomen van de ouders gewijzigd.Daardoor komen meer studenten in aanmerking voor een studiebeurs. Ook het systeem om beurzen toe te kennen en te administreren werd gewijzigd. REAP kan daarom niet meer bemiddelen voor talentvolle leerlingen die nog op de middelbare school zitten, hen niet meer ondersteunen bij het uitbetalen van de beurs of bij de overheid aankloppen wanneer uitbetaling uitblijft. De ondersteuning en coaching van studenten veranderde niet, maar wel de mogelijkheden om hiervoor fondsen te genereren.
Gratis onderwijs vertaalt zich niet automatisch in betere mogelijkheden en gelijke kansen voor iedereen. Een bottleneck blijft de sterk achterblijvende kwaliteit van veel scholen, vooral buiten de steden, een erfenis van het apartheid systeem. Samen met discriminatie en uitsluiting leidt dat nog steeds te vaak tot een voortijdig beëindigen van de studie. Jonge zwarte vrouwen ondervinden meer en specifieke barrières door vooroordelen, discriminatie en geweld. Talent is niet genoeg. REAP begeleidt veel studenten en studentes om hun kansen te verbeteren en lobbyt met andere organisaties t.b.v. de kwaliteit van het hoger onderwijs. Het opheffen van het collegegeld brengt namelijk ook het risico met zich mee dat openbare universiteiten, die voor een deel van hun inkomen hiervan afhankelijk zijn, niet de kwaliteit kunnen bieden van rijke privé universiteiten. Dan dreigt een nieuwe of verdieping van de bestaande kloof.
REAP is hard aan het werk gegaan om beleid en strategie aan te passen aan de nieuwe situatie en zal zich daarom in de toekomst ook meer richten op middelbaar en duaal beroepsonderwijs.
In die situatie van nieuwe uitdagingen en aanpassingen sloeg de Coronacrisis ook in Zuid-Afrika toe. Juist de arme studenten, zoals overal elders, worden het meest getroffen door online onderwijs, door slechte huisvesting en beperkte internet toegang. Met toenemende werkeloosheid zal ook de sociale druk op vooral jonge vrouwen toe kunnen nemen om met de studie te stoppen om te gaan werken. REAP heeft zich niet alleen aangepast met online coaching, maar heeft zich ook sterk gemaakt dat studenten die thuis niet kunnen studeren toch op de campus mogen verblijven. Het onderwijsjaar wordt verlengd met een aantal maanden om iedereen de gelegenheid te bieden examens in te halen en alsnog door te stromen naar een nieuw studiejaar. REAP zal ons daarover meer kunnen berichten aan het begin van het nieuwe jaar.